‘Het kruis’… wat houdt dat in? De apostel Paulus spreekt op verschillende plaatsen over het kruis. Meestal voegt hij er dan een nadere bepaling aan toe. Zo heeft hij het over het kruis van Christus (1Kor.1:17, Gal. 6:12, Fil. 3:18) of over het ‘kruis van onze Heer Jezus Christus’. Soms ook spreekt hij over ‘zijn kruis’ (Kol. 1:20), maar ook wel eens enkel over ‘het kruis’ (Ef. 2:16, Kol. 2:14, Hebr. 12:2). Uit het verband blijkt dan wel duidelijk dat het om het kruis van Jezus Christus gaat.
Er zal wel geen christen zijn, die bij een gesprek over het geloof bij het woord ‘kruis’ aan een ander kruis zal denken, bijvoorbeeld aan het kruis van een van de misdadigers die met Christus gekruisigd werden .
Nee, we denken aan het kruis van Christus. We denken daarbij gewoonlijk niet (enkel) aan het gruwelijke, houten strafwerktuig van de Romeinen.
Bij het woord ‘kruis’ staat ons voor ogen wat er op het kruis is gebeurd en alles wat daarmee in verband staat. We moeten echter wel bedenken dat iemand die niet bij de bijbel is opgevoed in eerste instantie denkt aan een paal met een dwarsbalk. Zo iemand moeten we de inhoud van een bijbelse uitdrukking waarin het woord ‘kruis’ voorkomt, trachten bij te brengen, wil hij de boodschap begrijpen.
Gewassen…. in het bloed van het Lam
Mag ik even op een zijspoor gaan (dat trouwens met ons onderwerp alles te maken heeft)? In Openb. 7:14 is sprake van mensen die hun ’lange kleren gewassen hebben in het bloed van het Lam’ en in Openb. 1:5 staat dat wij ‘van onze zonden verlost zijn (St. Vert. ‘gewassen zijn’). door zijn bloed’. Zulke teksten zijn voor ons om zo te zeggen ‘gesneden koek’ (of toch niet helemaal?) , maar een wereldling vraagt zich af hoe je nu kleren in bloed kunt wassen en reinigen. Zulke uitdrukkingen vragen dus om een toelichting. Het gaat in deze en dergelijke teksten niet letterlijk om het bloed van de Heer Jezus, maar om het feit dat Hij zijn leven voor ons overgegeven heeft. Als we spreken over de ‘bloedstorting’ van onze Heiland dan bedoelen we het feit dat Hij stierf. In feite hebben we met beeldspraak te maken waarbij een zee aan gedachten naar voren komt.
Het feit van het kruis
Dat er een kruis op Golgotha heeft gestaan waaraan Christus Jezus gestorven is, is een feit. Hij stierf daar als een Persoon die door de mensen uitgeworpen en gesmaad werd, terwijl Hij juist het welbehagen van God was. De realiteit van dat kruis valt niet te loochenen. De diepe zin ervan wordt echter alleen begrepen door hen die de boodschap van dat kruis aannemen.
De leer van het kruis
De leer van het kruis houdt in dat Jezus Christus onze zonden op het hout gedragen heeft en voor ons tot zonde is gemaakt. Het kruis geeft zowel de oplossing voor het probleem van onze zondeschuld (1Petr. 2:24) als voor het probleem van onze zondige natuur (Rom.6:6).
Het effect van het kruis komt de mens echter niet vanzelfsprekend ten goede. Het heil is beschikbaar voor elk mens, maar de vergeving van zonden valt alleen ten deel aan hen die zich bekeren en geloven in Jezus Christus. Dat betekent ook dat men Hem aanneemt als Heiland en Heer om voortaan voor Hem te leven.
Het heil wordt dus niet verkregen door inspanning van de mens. Het wordt niet verdiend door goede werken te verrichten; evenmin wordt het verkregen door het ondergaan van een bepaald ritueel, bijvoorbeeld het ondergaan van de christelijke doop. Niets van dat alles: het is pure genade als God een boetvaardige zondaar vergeving schenkt. De boodschap van het kruis is een boodschap van genade die God aan schuldige mensen bewijst. Die boodschap mag wereldwijd verkondigd worden.
Gered op grond van recht
Maar genade alleen kan geen mens redden. Er staat in Ex. 23:7 dat God de schuldige niet rechtvaardig verklaart en in 34:7 dat Hij de onschuldige niet onschuldig houdt. Met andere woorden er moet aan het recht voldaan worden, de zonde moet bestraft worden. En dat is op het kruis gebeurd. Daar werd de Onschuldige in onze plaats gestraft. ‘De straf die ons de vrede aanbrengt was op Hem’ (Jes. 53:5). Hij, de Onschuldige, werd schuldig verklaard opdat God ons, schuldigen, onschuldig zou kunnen verklaren. We zijn gered op de grondslag van recht, d.w.z. aan het recht van God is voldaan.
Het kruis is de openbaring van Gods liefde, gerechtigheid en wijsheid
Wij denken bij het kruis het eerst en soms alleen aan Gods liefde die daar geopenbaard werd. Die liefde kunnen we nooit genoeg prijzen en we kunnen God daarvoor nooit genoeg bewonderen. Het kruis is echter ook een openbaring van Gods gerechtigheid, zoals hierboven besproken. Op het kruis werd Jezus Christus van God verlaten omdat aan het recht moest worden voldaan. Aan het kruis ‘schittert Gods gerechtigheid’. Maar dat niet alleen: het kruis toont ook Gods wijsheid. God bracht het ‘onmogelijke’ tot stand. Hij wist hoe een schuldige zondaar toch onschuldig verklaard kon worden. Wij zingen ‘hier kwam Gods wijsheid tussenbeide’ namelijk tussen betoon van genade en betoon van gerechtigheid. Die woorden zijn echter niet zo gelukkig gekozen. De wijsheid van God kwam niet tussenbeide als tussen twee strijdende partijen, maar in de betoning van genade en gerechtigheid openbaarde God zijn wijsheid. Beide gingen harmonieus samen!
Waarom roemde Paulus in het kruis?
Paulus had als mens, als Jood, als farizeeër heel wat waarvoor hij zichzelf op de schouder kon kloppen. Maar niet een van deze hoedanigheden kon hem redden van het eeuwig oordeel. Dat kon alleen het kruis van de Heer Jezus. In het licht van het kruis waren al zijn voorrechten, al zijn verdiensten, waardeloos. Ja, ze waren niet meer dan vuilnis van de straat (zie Fil. 3). Hij roemde er niet meer in, hij wierp het aan de kant. Maar dat niet alleen. Er waren mensen die wilden roemen in de invloed die hun onderwijs (en dat was nog verkéérd onderwijs) op anderen had en die daardoor hun volgelingen werden (Gal. 6:13). Welnu, Paulus wilde ook op die manier niet roemen. Hij wilde niet roemen in zijn werk en de resultaten daarvan. Hij wilde enkel roemen in het kruis van Christus en absoluut in niets anders. Alleen dat kruis was waardevol voor hem. Hij roemde in het kruis omdat dat alleen zijn redding betekende, maar hij roemde er ook in omdat Gods liefde, Gods gerechtigheid. Gods wijsheid, Gods grootheid in dat kruis volkomen geopenbaard en verheerlijkt werden.
Het effect van het kruis voor Paulus
Het effect van het kruis voor Paulus was tweeërlei. Door het kruis (ofwel door Christus die daaraan stierf) is voor hem de wereld gekruisigd. De wereld had alle aantrekkingskracht voor hem verloren. Hij wilde niet iets zijn in de wereld, hij zocht geen aardse eer en glorie, geen erkenning van de mens in deze wereld.
Kunnen wij dat ook van onszelf zeggen? Hoe licht worden we toch nog bekoord door wat de wereld ons aanbiedt! Zelfoordeel is altijd weer nodig.
Een tweede effect voor Paulus was, dat hij voor de wereld gekruisigd was. De wereld kon niets met hem beginnen. Er was geen mens in de wereld die voor wereldse doeleinden zou zeggen: ‘ Daar moeten we Paulus voor hebben, laten we die eens inschakelen’. Nee, ze wisten wat voor vlees ze in de kuip hadden. Weten de mensen dat ook van ons als het om ‘wereldse zaken’ gaat? Wel een vraag om over na te denken.
Jezus, Gij mijn kracht en leven,
maak een eeuw’ge scheiding nu,
tussen mij en deze wereld: ’
k Wens te zijn geheel voor u.