Zoals ik eerder al schreef is het Bildts eigenlijk een Zuidhollands dialect met wat Friese invloeden. De Bevolking komt oorspronkelijk ook uit Zuidholland. Je ziet dat al aan de namen in het telefoonboek. Namen als Kuiken; Lont; Bakker; Bil enz. zijn beslist geen Friese namen. De bevolking is er behoorlijk ruig in de mond, maar het zijn wel harde werkers
Wat direct opvalt is ook het verschil tussen het Bildts en het Fries. In het Bildts heet een meisje een meid, maar dan met een ‘ai’ uitgesproken, terwijl het in het Fries een famke heet. Heel typerend is de vervoeging van bepaalde werkwoorden. Een Bildtker zegt niet: ik heb ze goedendag gewuifd, maar ik heb ze goedendag “gewoven”. Hij maakt er dus een sterk werkwoord van. Een huisvrouw spreekt niet over de was is weer gestreken, maar heeft het over “gestroken’.
Verder vallen de aanspreektitels op die men gebruikt. Men spreekt een vrouw die aan de deur komt niet aan met ‘mevrouw’, maar met ‘vrouw’. Behalve als hett de vrouw van de onderwijzer is, dan heeft met het over ‘juffrouw’ en die van de notaris e.d. wordt met mevrouw aangesproken.
Daarbij spreekt men iemand niet direct aan, maar in de derde persoon. De bakker zal aan de deur vragen ‘Heeft de vrouw nog wat nodig?’. Dat klinkt een Hollander heel raar in de oren als zijn vrouw zo aangesproken wordt. Hij heeft de neiging om te zeggen dat het niet de vrouw van de bakker is, maar de zijne. Maar let op, iemand zal in zo’n geval heel duidelijk over ‘de’ vrouw spreken.
De kinderen op school zullen de meester niet aanspreken met ‘ Meester, wilt u mij wel even helpen’, maar met ‘Wil meester mij wel even helpen’.
Dat geldt ook voor het Fries. Een zoon zal bijv. aan zijn vader vragen: ‘ Heeft heit nog wat jild (geld) for mij?’Het kan zijn dat iemand je vraagt : Wil ‘hij’ wel even helpen mijn auto te starten. Dan in het Fries natuurlijk, Bij zo’n aanspraak denk je in het begin;’Wie bedoelt hij nou eigenlijke’. Ik las trouwens eens in de Trilogie van Gullbrandsen in een voetnoot dat men in het Noors ook zo in de derde persoon iemand aanspreekt. Maar dan als meerdere tegen een mindere.
Hierboven sprak ik over een ‘Hollander’. Daar zit ook een verhaal achter. Een Fries zal zich nooit een Hollander noemen, maar hoogstens een Nederlander. Een Hollander is iemand uit het Westen van het land, iemand uit de provincies Zuid – en Noordholland. Daar zit nog altijd een beetje het oude zeer dat men zich indertijd tegen de invasie uit Noordholland heeft moeten verdedigen wat nog jaarlijks bij Warns, waar de slag in 1345 plaatsvond vond, wordt herdacht.