1-Samuël 7:15
OP JE TEENTJES GETRAPT ZIJN.
1Sm 8:4-22
Het volk komt op een dag bij Samuël met de vraag om een koning over hen aan te stellen. Dat is absoluut niet naar zijn zin ,en hij bidt tot God. Wat hij precies gevraagd heeft, staat er niet bij, maar uit het antwoord dat de Here hem geeft valt wel iets op te maken. God zegt tegen de profeet dat hij naar het volk moet luisteren, maar dan zegt de Heer: Zze hebben u niet verworpen, maar Mij”. In deze woorden kunnen we een correctie lezen, namelijk dat Samuël zich verworpen voelde door de vraag van het volk.
We hoeven Samuël niets te verwijten. Hoe vaak komt het onder ons niet voor dat we ons op onze teentjes getrapt voelen. Onverzoenlijke situaties kunnen daaruit ontstaan.
Schrijf de oudjes maar af…?
De oudsten leiden hun vraag in met de opmerking ‘Gij zijt oud geworden’. Dat is geen leuke opmerking. Het lijkt wel of ze Samuël afschrijven om zijn ouderdom. Het is dus wel een beetje te begrijpen dat Samuël zich op zijn teentjes getrapt voelt. Dit afschrijven van ouderen is ook in onze tijd geen vreemd verschijnsel. Het komt helaas voor. Maar er zit ook een andere kant aan de zaak.
Enerzijds zullen jongeren de ouderen moeten waarderen om wat ze voor de Heer gedaan hebben en om het inzicht dat ze hebben. De andere kant is dat ouderen op tijd een stapje terug moeten doen en jongeren de gelegenheid moeten geven zich te ontplooien. Vaak gebeurt dat niet en blijven sommigen als met bisonlijm op hun stoel geplakt zitten en willen ze geen enkele aktiviteit overdragen.
Eigen schuld?
Als Samuël zich inderdaad verworpen voelde dan zou hij toch zichzelf eens moeten afvragen of hij niet mede schuldig was aan de wens van het volk. We lezen namelijk dat zijn zonen die hij als richters heeft aangesteld (!) er een heel verkeerde levenswijze op na houden en zo staat er in vers 4 ‘daarom kwamen alle oudsten van Israël bijeen” en ze wijzen de profeet er niet alleen op dat hij oud geworden is, maar ook dat zijn zonen niet in zijn wegen wandelen. Heeft Samuël wel beseft dat zijn handelwijze het verlangen naar een koning (mede) in de hand gewerkt heeft? Bij alle negatieve ontwikkelingen zullen we ons moeten afvragen of we zelf op de een of andere manier ook mede schuld aan hebben.
Zoals de andere volken
God zegt anderzijds ook heel duidelijk dat de wens van het volk betekende dat ze Hem verwierpen. Ze volgden daarin het voorbeeld van hun vaderen. Ze wilden een koning ‘zoals de andere volken’.Ze wilden niet afhankelijk zijn van een richter die de Heer deed opstaan om hen te redden als ze door eigen schuld in de penarie waren gekomen. Bij een koning zullen we ook moeten denken aan een min of meer ‘staand leger’ dat direct kon worden ingezet tegen mogelijke vijanden, zie vers 20. Zoals boven betoogd gaan
we niet voorbij aan de verantwoordelijkheid van Samuël in dit hele gebeuren, maar laten we wel goed beseffen dat in wezen de fout bij het volk lag.
Bij de term ‘zoals de andere volken’ zien we iets naar voren komen van wat in het NT ‘wereldgelijkvormigheid’ wordt genoemd. Dat slaat niet alleen op de grove zonden van de wereld, zoals hoererij, fraude plegen en dergelijke, maar het ziet ook (en dat op de eerste plaats) op meegaan met het denken van de wereld en daarnaar handelen. Let op dat er in Rm12:2 gesproken wordt over een verandering in ons ‘denken’.
Weet wel wat je vraagt
Samuël moet aan de wens van het volk voldoen, maar vooraf moet hij de Israëlieten voorhouden wat de consequenties van hun wens zijn. Een koning zal er een hofhouding op na willen houden en de kosten daarvan zal hij op het volk verhalen. Machtsmisbruik is een nevenverschijnsel van het plaatsen van mensen in een machtspositie. Als dat gebeurt zal Israël jammeren over zijn koning, maar dan kunnen ze niet rekenen op verhoring van hun jammerklachten. Wie zijn billen brandt moet op de blaren zitten.
De Israëlieten hebben dat ondervonden. Maar wij dan? Begeren wij vaak ook niet dingen die uit puur vleselijke verlangens voortkomen? Dat geldt niet alleen voor onze jongeren die meteen eigenwijze kop de raad van hun ouders in de wind slaan en zich begeven naar gelegenheden waar morele normen met voeten getreden worden; hun zal immers niks overkomen, zo menen ze. Nee, het geldt ook middenmoters en zelfs ouderen.We staan allemaal bloot aan de invloed van de wereld om ons heen. We willen maar wat graag ons eigen leven leiden en dat doen waar we zelf zin in hebben.
Daarmee verwerpen we in feite God en zijn leiding en datpakt altijd verkeerd uit. Een gewaarschuwd man telt voor twee. Helaas liet Israël zich niet waarschuwen.