Betreft: Js 43: 3 en 4
Vraag:
In wat voor zin zijn Egypte, Ethiopië en Seba losgeld in de plaats van Israel?
Antwoord:
Losgeld diende toen net als nu om iemand vrij te kopen uit de macht van een ander of ook om iemands land vrij te kopen als hij het vanwege armoede had moeten verkopen. In Lv.25 lezen we erover: in vers 23-28 wat betreft de lossing van het bezit en in vers 48-55 wat betreft de lossing van personen. In Js.43 gaat het om de vrijkoping of de verlossing van Israel uit de macht van de vijand. In direkte zin slaat het daarop dat God Israel zal verlossen uit Babel door Cyrus en dat de Perzen als vergoeding Egype, Ethiopië en Seba krijgen. De terugkeer uit de Babylonische ballingschap, waarbij Cyrus het volk allerlei faciliteiten verleende is echter slechts een (heel beperkte) vóórvervulling van de profetie.
In volle zin slaat deze aankondiging op de vrijkoping van het volk in de eindtijd. Alleen is het dan moeilijker te verklaren hoe God ‘mensen voor Israel in de plaats geeft en natiën voor haar leven’. Zal er dan namelijk nog een wereldrijk zijn dat andere volken zal onderwerpen? Nee, dat is niet meer het geval. Er is echter een tekst die waarschijnlijk licht werpt op Js.43: 4 en wel 45: 14. Daar wordt namelijk van dezelfde drie volken gezegd, dat ze zich aan Israel overgeven als een eigendom en erkennen dat alleen bij Israel God is. Zij zijn als het ware het losgeld.
Ook deze verklaring stuit op een moeilijkheid, namelijk dat het losgeld niet aan vreemde volken betaald wordt om Israels bevrijding te vergoeden, maar aan Israel zelf. Nu is dat geen onoverkomelijk bezwaar. De rijken (van het statenbeeld) zijn dan namelijk geoordeeld en onderworpen. Het losgeld wordt dan betaald aan het volk Israel dat de rechtmatige erfgenaam van de heerschappij is en dat het losgeld krijgt als vergoeding voor de uitbuiting door de volken. Iets dergelijks vond ook plaats bij de uittocht uit Egpte. Dit is een poging tot verklaring.