Betreft: Verschil onder bijbelverklaarders
Vraag:
Hoe komt het dat er zo’n groot verschil is tussen de bijbeluitleg van de diverse schriftverklaarders?
Antwoord:
Indertijd heb ik eens een lezing gehouden over het onderwerp ‘Eén Bijbel..Vele Meningen.’. Wat ik toen te berde heb gebracht geef ik hier verkort weer. Oorzaken van het verschil in opvatting kunnen zijn:
A. Dat men zich behalve op de Bijbel beroept op:
1 heilige boeken. Zo hebben de Mormonen: het boek van Mormon, het boek van de Leer en de Verbonden, de Parel van Grote Waarde;
2 de overlevering of de traditie: De R.K.Kerk baseert daarop de leer van het Vagevuur, de Marialogie, etc. Gepaard daarmee gaat het onfeilbaar leergezag van de Paus;
3 profetieën en ervaringen. De 7e Dags-Adventisten hechten gezag aan de profetieën van Ellen Gould -White; in bepaalde Pinksterkringen beroept men zich op eigen profetieën en in het Hypercalvinisme baseert men zich op ervaringen of bevindingen.
B. De modernistische Bijbelvisie
1 Men beschouwt de Bijbel niet als het onfeilbare Woord van God, maar zegt: Gods Woord is (hier en daar) in de Bijbel, bijv. de Bergrede en het ‘lied der liefde’ 1 Ko.13
2 De Bijbel is Gods Woord als en in zover die tot mij spreekt. Denk aan Karl Barth.
3 Anderen, zoals Kuitert huldigen de zogenaamd ‘verpakkings- theorie’. Ze zeggen: de
Bijbel is een Oosters boek uit lang vervlogen tijd. Gods gedachten zitten verpakt in de Bijbeltekst en we hebben vertolkers nodig om de eigenlijke boodschap eruit te halen. Veelal laat men dan de wetenschap heersen over de Bijbel.
Dat men in de gevallen A en B tot de meest verschillende uitleggingen komt is natuurlijk niet verwonderlijk Maar ook bij orthodoxe Schriftverklaarders komen we diverse meningen tegen. De redenen daarvoor zijn:
C. Men baseert zich voor de uitleg niet alleen op de Bijbel maar ook op buiten-bijbelse gegevens en spreekt bijvoorbeeld over Gods hand in de geschiedenis.
Ieder die de kerkstructuur van nu vergelijkt met 1 Ko 12-14 ziet grote verschillen. Om die verschillen te rechtvaardigen beroept men zich dan op de ontwikkeling in de kerkgeschiedenis en ziet daar Gods hand in.
D Men hanteert verschillende methoden van bijbeluitleg. Zo spreken we van:
1 Subjectivisme. Men beschouwt de bijbel alleen als een boek dat gaat over het eigen zieleheil en heeft geen of weinig oog voor wat de Bijbel zegt over de Kerk of de Gemeente, e.d. .
2 Eenzijdigheid. Men legt op één aspect van de waarheid alle nadruk ten koste van andere aspecten. Zo legt men bijvoorbeeld alle nadruk op de uitverkiezing en zet daarmee de verantwoordelijkheid van de mens om zich te bekeren aan de kant
3 Intellectualisme. Men geeft een puur verstandelijke uitleg aan een bijbelgedeelte. Zo vat men de term ‘eeuwig leven’ alleen op als altijd blijven bestaan. Of men bouwt een theologisch systeem op – de verbondstheologie is daar een voorbeeld van – en baseert zich op een verbond met Adam terwijl de Schrift daar helemaal niet over spreekt.
4 Onnauwkeurige uitleg.
+Men maakt bijv. geen onderscheid tussen het begrip Kerk of Gemeente en het begrip Koninkrijk.terwijl de Schrift daarvoor altijd twee verschillende woorden gebruikt met een verschillende betekenis.
+Men let niet op het verband waarin een vers staat, maar verklaart het vers op zichzelf en past niet de regel toe van Schrift met Schrift vergelijken.Neem een tekst als ‘ alle dingen zijn mij geoorloofd’ (1 Ko 10: 23), als je die uit zijn verband haalt, kun je er elk verkeerd gedrag mee goed praten.
+Men let niet op het karakter van het bijbelboek en maakt zo een tegenstelling tussen wat Paulus over de rechtvaardiging schrijft in de brief aan de Romeinen en dat wat Jacobus daarover zegt in zijn brief.
5 Biblicisme. Daaronder verstaan we o.a. dat men uitspraken die figuurlijk bedoeld zijn, letterlijk neemt. Denk aan Lk 22: 36 over het verkopen van een kleed en het kopen van een zwaard. Of de uitspraak ‘dit is mijn lichaam’ (Mt 26: 26-29). De R.K. Kerk leert
dat het brood van het avondmaal inderdaad verandert in het Lichaam van Christus
6 De vergeestelijkingsmethode. De profetieën over de toekomst van Israël past men geestelijk toe op de Kerk omdat men aanneemt dat de Kerk in de plaats van Israël is gekomen en men Israël geen toekomstig herstel toekent.
Er zijn verschillen in bijbeluitleg die terug te voeren zijn tot het feit dat we ‘slechts ten dele kennen’ (1 Ko.13). Van die meestal ondergeschikte verschillen moeten we geen breekpunten maken, maar elkaar verdragen.
Overigens hebben we ieder de verantwoordelijkheid te doen wat de Joden te Berea deden met de woorden van Paulus. Ze onderzochten of deze dingen alzo waren (Hd 17: 10,11).
Laten we onverkort vasthouden aan de onfeilbaarheid van de Schrift (2 Tm 3: 15,16) en ons wachten voor de fouten die hierboven vermeld staan.