Betreft: Het geweten
Vraag:
Wanneer is het geweten ontstaan?
Antwoord:
Voor de zondeval had de mens geen kennis van goed en kwaad. Door te eten van de boom van kennis van goed en kwaad kreeg de mens een geweten, dat hem:
-beschuldigt als hij kwaad doet en
-verontschuldigd als hij geen kwaad doet (vgl. Rm 2:15).
Het geweten is echter geen absolute norm, het moet geoefend worden. We spreken van gewetensopvoeding. Paulus zegt, dat hij met een goed geweten God gediend heeft (Hd 23:1) en daar vat hij waarschijnlijk ook de tijd van voor zijn bekering onder, maar toen vervolgde hij wel de Gemeente van God.
De Bijbel spreekt van:
een onergerlijk geweten (Hd 24:16), dat is een geweten dat zich van geen kwaad bewust is. Een geweten dat je niet laat struikelen (dat is namelijk de letterlijke betekenis van het woord dat met ‘ergeren’ is vertaald.
-een goed geweten (1 Tm 1: 5, 19; Hb 13:18; (1 Pt 2:16, 21) ) en
-een rein geweten (1 Tm 3: 9; 2 Tm 1: 3). Ook in deze beide gevallen gaat het om een geweten dat de persoon in kwestie niet beschuldigd. In het ene geval ligt de nadruk op zich van geen kwaad bewust te zijn, in het andere geval ligt het accent iets meer op zuiverheid.
-een zwak geweten (1 Ko 8:12), dat is een geweten dat iemand waarschuwt voor iets waarvan de persoon denkt dat het verkeerd is, terwijl het volgens Gods norm niet verkeerd is. Het geweten is verkeerd gevormd.
-een geweten dat bevlekt is (Tt 1:15). Men is zich van kwaad bewust.
-een kwaad geweten (Hb 10: 22). Dat geweten beschuldigd iemand dat hij kwaad gedaan heeft.
-een geweten dat toegeschroeid is (1 Tm 4:2). Het geweten waarschuwde voor kwaad, maar men luisterde er niet naar en verhardde zich. Dan werkt het geweten op den duur niet meer.