Betreft: Filémon vs. 5
Vraag:
Moet in dit vers staan ‘liefde en geloof’ zoals de St. vert. en Telosuitgave van het N.T. hebben of ‘liefde en trouw’ zoals de nieuwe vertaling van het N.B.G. heeft.
Antwoord:
Taalkundig kan het woord ‘piston’ dat hier gebruikt is zowel met geloof als met trouw weergegeven worden. Er worden twee redenen aangevoerd om hier voor ‘trouw’ te kiezen en wel:
a. Als liefde en geloof samen genoemd worden staat in de regel het woord geloof voorop. Dat is ook logisch want de liefde is een vrucht van van het geloof;
b. In dit vers is niet slechts sprake van liefde en geloof jegens de Heer, maar ook jegens al de heiligen.
En je kunt eerder van trouw jegens alle heiligen spreken dan van geloof jegens alle heiligen. En zeker moeten we niet in alle heiligen geloven zoals we in de Heer Jezus geloven en die twee: de Heer Jezus en alle heiligen worden hier in één adem genoemd.
Daarmee is echter niet alles gezegd, want in vers 6 en 7 komt de apostel kennelijk op deze zaak terug en dan heeft hij het over:
- De gemeenschap in het geloof (en daar past trouw niet) en
- troost genieten in de liefde. Dit pleit ervoor om ook in vers 5 het woord piston door geloof weer te geven.
Maar hoe moeten we dan de vier: Kiefde, geloof, Heer Jezus en al de heiligen combineren?
Slaan de eerste twee woorden allebei op de laatste twee woorden? Anders gezegd: heeft Filémon liefde en geloof jegens de Heer Jezus en ook liefde en geloof jegens de heiligen?
Dat kan wat het geloof betreft niet, zoals we al bespraken. We hebben hier echter met een stijlfiguur te maken waarbij het eerste woord op het laatste slaat en het tweede woord op het een-na-laatste.
Paulus heeft dus gehoord van de liefde die Filémon heeft tot al de heiligen en van het geloof dat hij heeft jegens of tot de Here Jezus. Nu kun je zeggen dat de liefde tot de heiligen voortvloeit uit het geloof in de Heer Jezus, dus dat die volgorde hier toch niet logisch is. Maar in de stijlfiguur staat het geloof in de Heer Jezus toch in gedachten voorop want het begrip geloof in de Heer Jezus wordt direkt verwoord en waar de liefde op slaat volgt dan pas daarna.