Betreft: Het kaartspel
Vraag:
Waarom noemt men het kaartspel ‘des duivels prentenboek’? Hebben de kaarten met afgoderij te maken?
Antwoord:
Over de oorsprong van het kaartspel valt niets met zekerheid te zeggen. Of de figuren ooit met afgoderij te maken hebben gehad, staat niet vast. De kaarten zoals ze nu gebruikt worden bestaan uit ‘harten’, ‘schoppen’, ‘ruiten’ en ‘klavers’. Ze zijn elk genummerd van 1 tot en met 10. De eerste kaart heeft niet een 1, maar een A als aanduiding. Op elke kaart staan net zoveel figuurtjes als het nummer van de kaart aangeeft. Op ‘ruiten negen’ staat dus een 9 en zijn er ook 9 ruitfiguurtjes afgebeeld. Alle vier de groepen hebben verder nog een Koning of Heer, een Vrouw of Dame en een Boer. Verder bevat een spel kaarten twee Jokers, waarop de figuur van een hofnar staat. Deze figuren hebben dus niets met afgodische voorstellingen van doen.
Het kaartspel staat echter in het algemeen gesproken in een slechte reuk, omdat
- het in ‘de wereld’ veel gespeeld werd in kroegen e.d.;
- er vaak om geld gespeeld werd, waarbij sterk gegokt werd,
- de hartstochten vaak hoog opliepen en
- er in de regel veel bij gevloekt werd,
- kaarten gebruikt werden om de toekomst te voorspellen.
Om deze redenen zag men het als een duivels spel en werden de kaarten met hun voorstellingen het duivels prentenboek genoemd. Bij het geven van deze naam zal de gedachte dat de voorstellingen afgodisch zouden zijn ook wel een rol gespeeld hebben.