Betreft: Mt 13: 32
Vraag:
Wat wordt bedoeld met de vogelen des hemels?
Antwoord:
Volgens sommigen moet men geen symbolische betekenis aan deze uitdrukking hechten. Het gaat er alleen om dat het koninkrijk der hemelen groot wordt. Willen vogels in een struik nesten kunnen maken en wil het gedierte des velds in de schaduw ervan kunnen verpozen dan moet het een behoorlijk grote struik of beter boom geworden zijn. Deze uitleggers beoordelen de gelijkenis dan positief. De groei van het mosterdzaadje zou een gezonde groei van het koninkrijk te zien geven.
Andere uitleggers zien in de groei een ongezonde uitwas. Zij zien erin dat het koninkrijk een macht geworden is net als andere wereldse rijken en machten (vgl. Dn.4: 12). Zij zien in de vogels in overeenstemming met hetzelfde beeld in de eerste gelijkenis (vs.4 en 19) beinvloeding door de boze met valse leringen. De vogels stellen de werking van de boze voor.
Ten aanzien van de gelijkenis van het zuurdeeg zien we eenzelfde verschil in verklaring. Sommigen menen dat ermee bedoeld is dat het koninkrijk de hele wereld doorzuren zal in goede zin.
Andere stellen dat in de Bijbel zuurdeeg altijd wat kwaads voorstelt en menen dat ook deze gelijkenis laat zien dat het met het koninkrijk niet goed zal gaan, maar dat het door verkeerde invloeden bedorven wordt.
het nestelen in zijn takken betekent zich daar vestigen binnen het geheel. Schaduw zoeken betekent ervan profiteren er hulp bij zoeken.
Hoewel ik in het verleden deze tweede ‘negatieve’ uitleg ook heb voorgestaan, ben ik er later toch wat genuanceerder over gaan denken. In de gelijkenis van het mosterdzaad wordt niets negatiefs gezegd over de vogels.Vergelijk vooral Lk 13. 18,19 alsook Dn 4.12).
Ik meen dus dat de gelijkenis duidt op de groei van het koninkrijk, waarbij de kwestie of die groei ook negatief beoordeeld moet worden buiten beeld blijft
Met het zuurdeeg ligt het iets moeilijker. Inderdaad stelt zuurdeeg altijd iets kwaads voor, doorzuren is een proces van bederf. Ook moeten we niet voorbijgaan aan het feit dat in Mt 13 ook over negatieve dingen in het koninkrijk gesproken wordt: denk maar aan de gelijkenis van het onkruid. Toch is het de vraag of in de gelijkenis van Mt 13 de slechte betekenis van het zuurdeeg bedoeld is of dat alleen de nadruk ligt op de snelheid van het proces. Voor deze opvatting is zeker iets te zeggen als we Lk 13: 20,21 er naast leggen.
In Lukas vinden we namelijk geen andere gelijkenissen die het negatieve aspect bevatten. Om dat er dan toch in te brengen lijkt gezocht.