Betreft: Het gebruik van het woord verhaal
Vraag:
Is het juist dit woord te gebruiken in verband met gelijkenissen, de geschiedenissen van Abraham, Isaäk, e. a. Ik meen dat dit gebruik toeneemt en ons op een dwaalspoor brengt?
Antwoord:
Een woord kan in de loop van de tijden een verandering in betekenis ondergaan, waardoor het beter kan zijn zo’n woord niet meer of alleen in bepaalde gevallen te gebruiken. Dit is met het woord ‘verhaal’ het geval.
Onder invloed van de nieuwe theologie heeft het steeds meer de betekenis gekregen van een weergave van iets dat niet letterlijk zo gebeurd is. Vroeger was dat niet zo. Met een verhaal kon men doelen op (een vertelling van) iets dat alleen maar op fantasie berustte, maar net zo goed op (een vertelling van) een ware geschiedenis.
Wanneer men tegenwoordig spreekt over het scheppingsverhaal, de verhalen van de ‘aartsvaders’ (deze naam komt niet zo in de Schrift voor) dan doet men dat meestal welbewust omdat men er mee wil aangeven dat het slechts om vertellingen gaat en niet om zaken die werkelijk zo gebeurd zijn. Het is daarom van belang een ander woord te kiezen en te spreken over geschiedenissen of over het (scheppings) bericht of iets dergelijks. Totdat deze woorden ook weer van betekenis veranderen en we ons woordgebruik weer opnieuw moeten bijstellen.
Ten aanzien van de gelijkenissen kunnen we echter het woord verhaal handhaven. Daarbij gaat het namelijk niet om het letterlijk gebeurd zijn van datgene wat in de gelijkenis verteld wordt. Natuurlijk komen er in een gelijkenis dingen voor, die in het dagelijks leven keer op keer plaats vinden, denk b. v. aan de gelijkenis van de zaaier. Het gaat er bij de gelijkenis echter niet om de letterlijke zin van de handeling of gebeurtenis maar om de geestelijke uitleg, de diepere zin.